Beste Wormenhotel van 2023

Wat is een wormenhotel?

Een wormenhotel is een soort kast waarin je groente-, fruit- en etensresten in composteert met behulp van tijgerwormen. De compost is vervolgens te gebruiken voor je tuin en kamerplanten. Er komt ook wormensap vrij in een wormenhotel. Wanneer je deze sap verdunt met (regen)water is het een fijn middel om je planten water mee te geven en ze daarmee ook extra voedingsstoffen te geven.

Wormenhotels zijn in veel verschillende soorten en maten verkrijgbaar. Wat overeenkomt is de soort opbouw en de werking van de wormenhotels. Een wormenhotel bestaat uit meerdere bakken op elkaar. In de bodem van de bakken zitten gaatjes, zodat de wormen er doorheen kunnen gaan.

Het idee erachter is om het natuurlijke verteringsprocsess in de natuur na te bootsen, maar dan in een bak. In de natuur zitten in de bovenste laag aarde wormen en andere kleine diertjes die gevallen bladeren ed. afbreken tot humus. Humus is de zwarte laag waarin ook groenten worden verbouwd. In een wormenhotel gebeurt hetzelfde. Het verschil is dat we die zwarte laag humus verwijderen om te gebruiken voor onze planten. De onderste bak haal je leeg en zet je vervolgens weer bovenop de stapel, zodat je hem weer kunt vullen met groen afval. Er zijn ook flow through modellen waar er onderaan de trechter een klep zit waar je een brok aarde weghaalt, zodat de gehele inhoud naar beneden zakt. Hierdoor komt er bovenin weer ruimte vrij.

In de bovenste bak van het wormenhotel plaats je je groenafval. In de bak daaronder leven de wormen die zich een weg naar boven eten. In de 3e bak ontstaat het gereedgekomen wormenmest/tuinaarde. En in de onderste bak komt het vrijgekomen vocht/wormenpercolaat vrij. Tussen de 3e en 4e bak zit meestal iets om te voorkomen dat de wormen in het vocht vallen en verdrinken.

Een wormenhotel is niet alleen heel handig, maar je leert er ook een hoop van. Het brengt je wat bij over de kringloop van organische materialen. Daarnaast zorgt het er ook voor dat je geen plantenvoeding meer hoeft te kopen voor je tuin- en kamerplanten, dit maak je namelijk zelf.

Het is niet bekend of zelf composteren beter is voor het milieu dan grootschalige compostering. Het is in ieder geval wel een milieuvriendelijke optie, omdat de kringloop kleiner blijft en er geen vervoer nodig is.

Compost maken met wormenhotel

Om compost te kunnen maken met een wormenhotel is het belangrijk dat je materialen in het hotel stopt die de wormen kunnen verteren, zodat jij later compost hebt. De wormen kunnen alle organische materialen verwerken. Als je het materiaal kleiner maakt kunnen ze het echter sneller verwerken, omdat ze hulp krijgen van micro-organismen.

Voordat je zomaar wormen in het wormenhotel stopt en er organische materialen bij stopt is het belangrijk om goed startmateriaal te hebben. Dit zorgt voor een snelle en succesvolle start met een wormenhotel.

De beste keuze is een voor-gecomposteerde substantie waar de benodigde bacteriën en schimmels al aanwezig zijn. Deze helpen de wormen met het composteren van het organische materiaal. Als het startmateriaal goed is zal je dat snel zien, omdat de wormen er zelf heen gaan. Er zijn verschillende soorten startmateriaal verkrijgbaar.

Bij een Amsterdamse wormenkwekerij maken ze mengsel dat bestaat uit een voedingsbodem (houtzaagsel en bietenpulp met mycelium van oesterzwammen) en voor gecomposteerd GFE (groente- fruit- en etensresten). Onderin wordt een laag half gecomposteerde houtsnippers gelegd voor een goede drainage, een hoog koolstofgehalte en een vluchtplaats voor de wormen.

Een ander veelgebruikt startmateriaal is kokosvezel. Dit is verkrijgbaar in geperste blokken die opzwellen tot vele malen het volume als je er water aan toevoegt. Kokosvezel bevat van nature alles dat je nodig hebt voor een veilige leefomgeving. Het zorgt ook voor een goede drainage, omdat het veel vocht kan opnemen. Let wel goed op wat je koopt, want heel soms zit er veel zout in en daar gaan je wormen en bacteriën van dood.

Een andere manier om te zorgen voor een goed startmateriaal is met behulp van versnipperd papier en karton. Scheur het is kleine stukjes en laat het minstens 24 uur weken in water. Wring het vervolgens uit met de hand, zodat je een bruin-grijze pulp krijgt. Deze pulp is een geschikte leefomgeving voor wormen. Er zit weinig voeding is waardoor je direct kan beginnen met GFE voeren. Er zitten vrijwel geen micro-organismen in, waardoor je rustig aan moet beginnen totdat het ecosysteem in de bak op peil is. Qua drainage zal je nog wat moeten verzinnen, zoals een rooster of grover materiaal.

Als je startmateriaal goed is kun je echt beginnen met het wormenhotel. Het is nu tijd om organische materiaal toe te voegen aan het hotel. Enkele voorbeelden van veelgebruikte producten die je in een wormenhotel kunt stoppen zijn:
Keukenafval, zoals groente, fruit, koffiedik, theezakjes en eierschalen
In kleine stukjes gescheurd karton, papier, keukenrol en eierdozen
Bladeren of stro
Uitwerpselen van herbivoren huisdieren, zoals konijnen, degoes en cavia’s. Het zaagsel of de houtkrullen mogen ook het wormenhotel in
Snijbloemen in kleine stukjes
Kleine beetjes tuinafval

Niet alles kan altijd in een wormenhotel. Vooral bij bovengrondse wormenhotels in steden vergroot je anders de kans op ongedierte, zoals ratten. Om dit te voorkomen worden de volgende producten afgeraden:
Vlees en vis
Brood en gebak
Vette substanties, zoals olie, boter en saus
Gekookt eten

Wat je nooit in een wormenhotel moet gooien is het volgende:
Composteerbare zakjes, ook niet die met het OK compost logo
Uitwerpselen van honden en katten, dus ook geen kattenbakkorrels
Grof tuinafval en planten met aardkluiten
Papier met een glanzende laag
Metaal en kunststof

Compostwormen

Zonder compostwormen zal er niet zo snel iets gebeuren in je wormenhotel. De wormen helpen met het composteren van het organisch materiaal. De wormen versnellen het process van composteren, waardoor het geen ongedierte aantrekt en niet stinkt. Het compost is te gebruiken als plantenvoeding.

Je kunt niet zomaar een gat in je tuin graven en de regenwormen die je in de tuin vindt in je wormenhotel plaatsen. Het is belangrijk dat je de juiste soort wormen gebruikt. Voor een wormenhotel heb je tijgerwormen, ook wel compostwormen genoemd, nodig. Deze kan je bestellen via het internet of je vraagt aan iemand die al langer een wormenhotel heeft of ze wat wormen voor je hebben.

Als je de wormen besteld krijg je deze meestal per post thuisbezorgd. Sommige tijgerwormen worden gekweekt op krachtvoer. Er zijn ook kwekers die ze voor gecomposteerde groenten- en fruitresten geven, zodat ze alvast wennen aan het eten van GFE.

Het is belangrijk dat je wormen zich goed voelen in je wormenhotel. Als ze niet blij zijn zullen ze de bak uitkruipen, op zoek naar een betere leefplek. Zorg er daarom voor dat het wormenhotel op een schaduwrijke plek staat. In de winter kun je de wormen beschermen door een soort deken van bubbeltjesplastic om het wormenhotel heen te wikkelen. De bak moet niet te droog of nat zijn. Het moet aanvoelen als een spons waar geen water meer uitkomt. Als het te droog is kun je er water aan toevoegen door middel van vochtige groente- of fruitafval of door er letterlijk een beetje water bij te doen. Als het te nat is tap je wat van het vocht af en voeg wat droog materiaal zoals stukjes oud papier of bladeren toe.

Beneden de 10 graden eten de compostwormen niet meer zo veel. Beneden de 4 graden gaan ze in een soort winterslaap. Ze zullen niet snel doodvriezen.

Wormenbak zelf maken

Een wormenbak kopen is het aller makkelijkste dat je kan doen als je een wormenbak wilt hebben. Het nadeel is dat je dan niet zo veel invloed hebt over het formaat en de vorm van de bak. Daarnaast kunnen de prijzen van wormenbakken hoog oplopen. Je kunt heel simpel je eigen wormenbak maken.

De goedkoopste manier om zelf een wormenbak te maken is door drie opbergbakken te gebruiken die je nog nutteloos in je huis of schuur hebt staan. Het is belangrijk dat de bakken in elkaar passen. Heb je die niet dan kun je ze tweedehands op de kop tikken of als laatste optie in een winkel kopen. Wormen hebben graag een donkere omgeving, dus de voorkeur ligt bij ondoorzichtige bakken. Als je niets anders hebt kun je ook voor doorzichtige bakken kiezen. Gebruik geen metalen bakken voor je wormenbak.

In de bovenste twee bakken boor je veel gaten met een diameter van 5 of 6mm. Het is handig om een raster op de onderkant van de bakken te tekenen. De afstand van de lijnen moet zo’n 2 cm zijn. Waar de lijnen kruisen boor je de gaten. Wees voorzichtig met boren, zodat de bodem niet scheurt. Een andere optie is de bodem eruit halen en vervangen door gaas of een rekje.

De derde bak heeft geen gaatjes en komt onderaan de stapel. Zet in deze bak 4 glazen potjes, zodat er ruimte overblijft waar het sap in kan komen. De twee bakken met gaatjes zet je gestapeld in de derde bak.

In de middelste bak maak je een bedje zodat de wormen niet door de gaten heen in het vocht vallen. Snipper karton, groenafval en wat tuinaarde en weer karton in de bak en maak het nat met water. Laat het twee weken staan, zodat het kan rotten en we worden erin kunnen.

Plaats de bovenste bak erop en zet hier een deksel op. Boor ook gaatjes in de deksel zodat er zuurstof bij komt. Maak een stuk fijne gaas of doek aan de binnenzijde van de deksel vast, zodat er geen fruitvliegjes in de bak kunnen komen.

Wormenmest

Wormenmest is ideaal om te gebruiken voor je (moes)tuin, kamerplanten en gazon. Door zelf met een wormenhotel aan de slag te gaan weet je zeker dat er 100% organisch materiaal in de wormenmest zit. Let er goed op dat je zo veel mogelijk wormen uit de compost haalt wanneer je het wilt gebruiken. Het is zonde als je straks (bijna) geen wormen meer in je wormenhotel hebt. Maak je geen zorgen als er wel een worm bij je planten terecht komt. Compostwormen zullen je planten geen schade toebrengen, maar zijn juist goed voor je gewas. Samen met de wormenmest zorgen ze voor een langdurig luchtige bodem, voeding voor je planten, beter afwatering van de grond, ziektewering en nog veel meer.

Niet alleen de wormen mest is handig voor je gewassen, maar ook het vocht is ideaal om te gebruiken. Een halve liter wormensap kan verdund worden met 10 liter water, zodat je wormenthee krijgt. Dit kun je vervolgens aan je planten geven als extra plantenvoeding.

Topmerken

Een goed werkende wormenbak is wel zo fijn. Zo kun je de wormen eenvoudig eten geven, het compost uit de bak halen en de sap aftappen. Bij het onderstaande topmerk weet je zeker dat je een goede wormenhotel in handen zult krijgen.

VidaXL wormenbak

VidaXL begon met het online verkopen van producten in 2006. Dit bleek een groot succes te zijn en toen is het bedrijf begonnen met het produceren van haar eigen vidaXL producten. Bij VidaXL vindt je producten voor in en om het huis. Deze producten worden aangeboden tegen concurrerende prijzen, zodat al deze producten zoveel mogelijk klant toegankelijk te maken. Bij vidaXL kun je ook terecht voor een grote wormenhotel met vier lagen.

Waar te koop?

Een wormenhotel hoef je niet persé online te kopen. Je kunt ook langs de onderstaande winkel gaan om een wormenhotel te kopen. Hier kun je goed zien hoe het hotel werkt en je krijgt een goed beeld van de kwaliteit.

Wormenbak Intratuin

De Intratuin is in 1980 opgericht door acht slimme, ambitieuze en eigenwijze ondernemers. En nog steeds groeit deze groep van ondernemers, waarbij er zelfs in Duitsland en België vestigingen zijn geopend. Tegenwoordig zijn er maar liefst 65 Intratuin filialen, waarvan er 52 in Nederland zijn gevestigd. De winkel staat voor groen. Sinds het begin streven ze ernaar om mensen dichterbij een groene, natuurlijke manier van leven te brengen. Hierbij staan vakmanschap, kennis en inspiratie centraal. Bij de Intratuin hebben ze planten voor in je tuin en in huis en alles wat die planten nodig zijn. Zo vind je er ook wormenhotels om je eigen compost te maken.